TSAKURE

Wannan binciken a fagen rubutun zube aka gudanar. Zube na ]aya daga

cikin manyan rassan adabin zamani da suka ha]a da rubutacciyar wa}a rubutaccen

wasan kwaikwayo. Binciken kan matsayin fashi ne a }agaggun labarun Hausa. An

kawo ma’anar fashi an kuma bi diddigin asalin fashi a al’ummar Hausawa a

gargajiyance. An yi tsokaci a kan shigowar zamani tare da nuna tasirinsa ta fuskar

sauye-sauyen da aka samu a labarun da aka nazarta. A }arshen kowane labari da

aka nazarta an bayyana sakamakon fashi ga al’ummar labarin da kuma sakamakon

fashi a kan ‘yan fashin kowane labari ta fuskar irin hukuncin da aka yi masu.

vi

BABI NA [AYA: GABATARWA

1.1     Shimfi]a

Wannan binciken an gudanar da shi ne a fagen rubutun zube. Zube reshe ne

na adabin zamani cikin dangin rubutattun wa}o}i da rubutattun wasan kwaikwayo.

Rubutun zube fage ne da marubuta }agaggun labaru ke rubuta labaru kan jigo iri-

iri da suka shafi nau’o’in rayuwar al’umma don ilmantarwa da fa]akarwa da kuma

nisha]antarwa. Marubuta sukan gina labarunsu kan jigon jaruntaka ko fita bi]a na

aure ko na haihuwa ko kan wani sarki ko sarauniya da suka shahara wajen fa]in

}asa, da iya mulki da tarin arziki ko kan wani hamsha}in mai arziki. Jigon kuma

yana iya kasancewa kan wani gawurtaccen ~arawo ko gungun ’yan fashi da suka

addabi }asa ko gari ko wata al’umma.

Fahimtar cewa marubuta labaru ba sa }wansu sai da zakara, hakan ya nuna

cewa duk abin da suka wallafa a wasance ko a wa}yance ko a habarce yana nuna

wani nau’i ne na hoton rayuwar al’ummar da aka wallafa labarin a kansu. Ashe

kenan, ~arayi gawurtattu da mawallafa }agaggun labarun Hausa ke rubuta labaru a

kansu, na nuna cewa shi halin ~arayin wani nau’i ne na rayuwar Hausawa, wannan

halin kuwa kowa ya san shi wato sata. Sata kuwa kandamin suna ne da ya }unshi

rassa irin su sane da yankan aljihu da }wace da }o}uwar sata wato fashi.

xii

Wannan bincike ya za~i ]aya daga cikin wannan rassa na sata wato fashi

domin nazartar matsayinsa a wasu }agaggun labarun Hausa guda uku da suka ha]a

da Idon Matambayi da Da’u Fataken Dare da kuma Za~i Naka. Taken binciken

kuwa shine “Matsayin F